زخم بستر یا زخم فشاری، یک بیماری است که در اثر بی تحرکی و فشار طولانی‌مدت روی پوست ایجاد می‌شود. مبتلایان به فلج مغزی – نخاعی، افراد سالخورده و کسانی که توانایی حرکت بدن را از دست داده‌اند، در معرض این بیماری قرار دارند.
روش‌های مختلفی برای درمان زخم بستر وجود دارد؛ از جمله می‌توان به استفاده از پانسمان زخم بستر ، مصرف دارو، عمل جراحی و … اشاره کرد. گاهی سرعت توسعه زخم بستر بسیار بالاست. در صورت ابتلا به این بیماری باید هرچه سریع‌تر نسبت به درمان اقدام کرد؛ زیرا تشخیص و درمان به موقع مانع از پیشرفت بیماری و رسیدن به مراحل حاد و خطرناک خواهد شد. در حالی که اکثر زخم‌های بستر با درمان بهبود می‌یابند، بعضی از آن‌ها هرگز به طور کامل درمان نمی‌شوند.
زخم بستر و علت ایجاد آن چیست؟
زخم بستر به انگلیسی Bedsore گفته می‌شود. این بیماری یک عارضه دردناک و نگران‌کننده برای افراد مسن و مبتلایان به بیماری‌های محدودکننده حرکتی است. به عبارتی دیگر، افرادی که به دلیل کهولت سن یا بیماری، توانایی حرکت و جابه‌جا شدن را از دست داده‌اند، دچار زخم بستر یا همان زخم‌های فشاری می‌شوند.
اگرچه بروز زخم فشاری را غالبا به افراد کهنسال و ناتوان حرکتی نسبت می‌دهند؛ اما این عارضه در بیمارانی که از لحاظ حرکتی محدود هستند نیز، بسیار رایج است. در واقع، بستری شدن طولانی مدتِ بدون تحرک و جابه‌جایی و اِعمال فشار زیاد بر ناحیه خاصی از پوست، افراد را در هر سنی به این بیماری مبتلا خواهد کرد.
علت ایجاد زخم بستر
زخم بستر به علت مسدود شدن مویرگ‌های تغذیه‌کننده پوست به وجود می‌آید. این مویرگ‌ها در اثر فشرده شدن بیش از حد پوست بسته می‌شوند و تا زمانی که این فشار ادامه داشته باشد، مسدود باقی می‌مانند. به عبارتی می‌توان گفت مهم‌ترین علت زخم بستر، فشار است.
در حالت نرمال، چه هنگام دراز کشیدن و چه نشستن‌های طولانی، بدن در حال تغییر وضعیت است. بر همین اساس، در قسمت‌هایی از پوست که تحت فشار هستند، تغییر وضعیت داده می‌شود و به بخش‌های زیرین پوست اجازه عملیات خونرسانی را می‌دهند؛ اما افرادی که به دلایل مختلف همچون بیماری و کهولت سن، زمان زیادی را در یک وضعیت بدون حرکت باقی می‌مانند، تنها بر قسمتی از پوستشان فشار وارد شده و عملیات خونرسانی به خوبی صورت نمی‌گیرد. نتیجه این وضعیت بروز زخم بستر است که باید سریعا نسبت به درمان زخم بستر اقدام کرد.
روش‌های درمان زخم بستر
روش‌های متعددی برای درمان زخم بستر وجود دارد که بسته به درجه بیماری، مورد استفاده قرار می‌گیرد. شناخت مراحل و علائم زخم بستر در هر مرحله کمک می‌کند تا درمان مناسب را در زمان مناسب به کار بگیرید.
مراحل بروز زخم بستر
مراحل زخم بستر براساس شدت زخم به 4 مرحله تقسیم می‌شود. روش درمان در هر مرحله متفاوت است. پزشک پس از معاینه و بررسی پوست بیمار، تأیید آسیب فشاری و قرار دادن بیمار در یکی از این وضعیت‌ها، روش درمانی مناسب را تجویز می‌کند.
مرحله اول؛ زخم بستر خفیف
در مرحله اول بیماری زخم بستر که اولین و خفیف‌ترین مرحله این بیماری است، رنگ پوست تغییر می‌کند. این تغییر رنگ در افراد تیره پوست به صورت بنفش یا آبی و در افرادی با پوست روشن به رنگ قرمز نمایان می‌شود. ناگفته نماند که این تغییر رنگ با ماساژ یا فشار دادن انگشت به حالت عادی برنمی‌گردد. همچنین این مرحله ممکن است با خارش همراه باشد.
درمان زخم فشاری در مرحله اول، آسان است و معمولا با درمان‌های خانگی و تغییر وضعیت بیمار بهبود می‌یابد؛ اما اگر درمانی در این مرحله صورت نگیرد یا اینکه روش درمانی مناسب نباشد، احتمال بروز مشکلات جدی‌تر از جمله بیماری سپسیس، گانگرن، استئومیلیت و عفونت‌های شدید وجود خواهد داشت.
مرحله دوم زخم بستر
شدت زخم بستر در مرحله دوم بیشتر است و با از بین رفتن لایه بالایی پوست، آسیب سطحی و گاها تاول‌هایی روی پوست نمایان می‌شود؛ اما باید گفت در این مرحله از بیماری، پوست آسیب دیده قادر است خود را ترمیم کند.
مرحله سوم زخم بستر
در مرحله سوم، زخم‌های عمیق و باز ایجاد می‌شود. عمق زخم‌ها به گونه‌ای است که تا لایه چربی پوست نیز گسترش می‌یابد؛ اما هنوز به مرحله نمایان شدن عضلات و استخوان‌ها نرسیده است.
مرحله چهارم زخم بستر، زخم بستر حاد
شدت و عمق زخم در مرحله چهارم بیماری زخم بستر بیشتر است و زخم‌های عمیق به سطح استخوان‌ها می‌رسد. این مرحله منجر به عفونت ماهیچه‌ها یا استخوان می‌شود. عدم کنترل و درمان به موقع در این مرحله، بسیار خطرناک است و حیات بیمار را تهدید می‌کند.
بهترین و سریع‌ترین درمان زخم بستر
همانطوری که اشاره کردیم، روش‌های مختلفی برای درمان بیماری زخم بستر به کار گرفته می‌شود. در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
تغییر موقعیت
سریع‌ترین روش درمان زخم بستر که البته مربوط به مراحل اولیه است، تغییر موقعیت بیمار است. به این صورت که با توجه به توصیه پزشک، در بازه‌های زمانی مشخصی، بدن بیمار را تغییر وضعیت دهید تا فشار ممتد روی قسمت‌های مختلف برداشته شود.
تغذیه
روش درمانی دیگر برای ترمیم و بهبود زخم بستر، داشتن رژیم غذایی سالم حاوی مواد پروتئینی کافی، مواد معدنی، ویتامین‌ها و … است. رساندن این مواد به بدن بیمار تا حدود زیادی به درمان زخم کمک می‌کند. نوشیدن مایعات نیز یکی از روش‌های درمانی موثر برای این بیماری است.
استفاده از دارو برای زخم بستر
روش بعدی استفاده از آنتی‌بیوتیک است که حتما باید با تجویز پزشک مصرف شود. آنتی‌بیوتیک مانع از عفونت شده و در صورت بروز عفونت آن را درمان می‌کند.
پانسمان زخم بستر
یکی دیگر از روش‌های بسیار مفید و اثرگذار، استفاده از پانسمان زخم بستر است. با توجه به ویژگی این پانسمان‌ها، زخم‌های فشاری ترمیم شده و بیمار بهبود خواهد یافت. پانسمان از عفونت زخم هم جلوگیری می‌کند و عفونت‌های سطحی را نیز از بین می‌برد.
برای هر مرحله و درجه از بیماری زخم بستر، پانسمان مناسبی وجود دارد. حتما در هنگام خرید پانسمان زخم بستر به کیفیت و برند تولیدکننده اهمیت دهید و از پانسمان‌های ضد حساسیت و بدون عوارض استفاده کنید.
سایر روش‌ها
روش‌های دیگری برای درمان بیماری زخم بستر وجود دارد از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- وکیوم‌تراپی
- استفاده از تشک‌های طبی
- عمل جراحی
کلام پایانی
زخم بستر در مرحله دوم، در طول 1 تا 6 هفته بهبود می‌یابد؛ اما اگر بیماری به مرحله 3 یا 4 برسد، برای بهبود کامل باید چند ماه منتظر باشید. اگرچه گاهی این زخم‌ها هرگز بهبودی کامل نخواهند داشت؛ به خصوص در افرادی که هنوز هم بیمار هستند، احتمال عفونی شدن زخم‌ها و گسترش عفونت به جاهای دیگر بدن نیز وجود دارد.
برای درمان زخم بستر در هر مرحله از بیماری، باید با پزشک معالج مشورت کرده و طبق نظر وی، درمان‌های مناسب را برای بیمار شروع کنید. برای دریافت مشاوره رایگان زخم و انتخاب پانسمان نوین می توانید با کارشناسان وبسایت قدیمی و معتبر پارسا طب (https://parsateb.ir/) در ارتباط باشید.
/ توجه : این مطلب رپورتاژ آگهی بوده و سایت مسئولیتی در قبال خدمات معرفی شده آن ندارد.
